Jeszcze do niedawna wizja 100 calowego telewizora w naszym domu była wręcz nierealna. Wraz z rozwojem technologii modele w tym rozmiarze są już ogólnie dostępne, a dzięki temu projektory zyskały konkurencję. Dlatego realnym problemem może być decyzja, co zakupić do naszego salonu, 100 calowy telewizor czy projektor?
Spróbujemy odpowiedzieć na to pytanie, porównując Hisense U7KQ i JVC RS540 z ekranem Adeo.
Instalacja projektora a telewizora
Jednym z czynników, podczas wyboru urządzenia jest opcja jego instalacji. Montaż projektora najczęściej wymaga ingerencji w ścianę lub sufit, o czym najlepiej pomyśleć już przy projekcie pomieszczenia, bo dzięki temu możemy schować przewody. Kable idące na wierzchu po ścianie, nie należą do zbyt estetycznego rozwiązania. Do używania rzutnika potrzebny też jest ekran, który również musimy zamontować.
Telewizor jest gotowy do działania praktycznie po wyjęciu z pudełka i postawieniu go na fabrycznej nóżce. Opcjonalnie możemy zawiesić go na ścianie, lecz nie jest to wymagane, by móc z niego korzystać.
Jakość obrazu
Przy wyborze danego urządzenia głównie interesuje nas jakość obrazu. Co się kryje za tym stwierdzeniem? Są to:
Wysoka jasność
Głęboka czerń
Bogata paleta barw i ich poprawna reprodukcja
Dobra ostrość i szczegółowość obrazu
Kąty widzenia
Płynność obrazu
Input lag
W naszym teście odniesiemy się do cech wskazanych powyżej i przekażemy Wam nasze wrażenia. Pamiętajcie, że Wasze odczucia dotyczące projektora lub telewizora mogą się różnić, gdyż inna konfiguracja tych urządzeń może mieć na to wpływ.
Światło z matrycy vs światło odbite
Przede wszystkim musimy obalić mit, mówiący, że światło odbite od ekranu daje inny obraz, niż to generowane przez matrycę. Jesteśmy przyzwyczajeni, że telewizory czasem potrafią nas oślepić jasnością szczególnie na sklepowych półkach, jak również jaskrawymi barwami.
Natomiast faktem jest to, że po odpowiedniej kalibracji, te oba urządzenia mogą dawać bardzo spójny obraz. Czy na poniższym zdjęciu jesteście w stanie rozróżnić telewizor od projektora?
Zdarza się, że w procesie postprodukcji filmowcy pracują zamiennie na tych urządzeniach, a często powielane cechy projektora, jak ciemniejszy obraz, rozmycie czy inne przetwarzanie barw, to tylko kwestia konfiguracji.
Sprzęt użyty w tym porównaniu to Hisense U7KQ, czyli telewizor LCD z technologią Miniled, reprezentant segmentu premium. Projektor JVC RS540 jest połączony z białą, matową tkaniną Adeo. Ten JVC to model sprzed paru lat, lecz wciąż nie ma lepszego następcy w tej cenie. Oba urządzenia oscylują teraz w okolicy 18000 zł.
Porównanie jasności - SDR
Przy rozmiarze projekcji zmniejszonym do 100 cali, czyli wielkości telewizora, projektor jest w stanie dostarczyć 140 nitów. To nawet więcej, niż wystarczająco, by komfortowo oglądać filmy po zmroku, co mogliście zobaczyć na poprzednim zdjęciu. Oczywiście możemy ustawić ekran płaski w taki sposób, by generował wyższą jasność, ale nie sprzyja to warunkom kinowym.
Przy zwykłych treściach wideo można stwierdzić, że urządzenia remisują w tym aspekcie.
Zmienia się to jednak przy treściach HDR.
Porównanie jasności - HDR
W treściach HDR niezależnie czy jest to film, serial, czy gra, jak i zwykłe HDR lub Dolby Vision, telewizor zdecydowanie wygrywa jasnością względem projektora. Jest to spowodowane ograniczeniem mocą lampy lub lasera i nie ma takiego urządzenia na rynku, które mogłoby konkurować z telewizorem.
Nawet kupując projektor za 50000 zł z połyskującym ekranem, możemy osiągnąć około 200 nitów, a taki wynik potrafią dać telewizory już za kilkaset złotych.
Jasności w trybie HDR nigdy nie jest za wiele, ponieważ nie tylko podnosi jej na całym ekranie, co wzmacnia pojedyncze efekty, jak widać na poniższych zdjęciach.
Hisense potrafi wygenerować średnio około 1000 nitów, zatem przepaść jest ogromna.
Projektory krótkiego rzutu, takie jak Hisense Laser TV wspierające HDR i Dolby Vision, czy inne modele z wyższej półki, poprawnie wyświetlają takie treści, lecz przełożenie na jakość obrazu jest niewielkie przez ograniczoną jasność.
Jasność w dzień
Przy oglądaniu przy świetle zewnętrznym kwestia jasności jest kluczowa. 140 nitów w naszym JVC, bądź nawet 200 nitów we wspomnianym wcześniej Hisense Laser TV, pozwala na komfortowy odbiór tylko w bardzo mało nasłonecznionych pomieszczeniach. Jak możemy zdefiniować takie pomieszczenie? Jeśli opuścimy wszystkie rolety i zostaną nam tylko okna górne, będziemy jeszcze w stanie jeszcze komfortowo korzystać z projektora. Sytuacja się zmienia, gdy wpuścimy więcej światła do pomieszczenia, wtedy obraz staje się mniej widoczny.
W przypadku telewizora, nawet przy odsłonięciu wszystkich rolet, obraz wygląda dużo lepiej. Różnica w liczbie generowanych nitów przez urządzenia jest zdecydowanie widoczna. Mimo możliwych odbić światła na matrycy, komfort oglądania jest o wiele wyższy, a w takich warunkach oświetleniowych projektor sobie nie poradzi.
Porównanie kontrastu
W ciemnych scenach projektor broni się całkiem nieźle. JVC RS540 przez wiele lat był projektorem o najlepszym kontraście i nadal nie ma konkurenta przebijającego jego wynik 16000:1.
Problem pojawia się w scenach mieszanych, gdy światło odbite wraca na ekran i rozświetla jego czerń.
Istotną kwestią jest odpowiednie zaadaptowanie pomieszczenia względem poziomu światła. Nawet w naszym laboratorium testowym, które jest w pełni wyczernionym pomieszczeniu, kontrast będzie spadać, na przykład w poniższych scenach.
W przypadku telewizorów wpływ otoczenia na kontrast jest całkowicie pomijany, choć mogą one mieć różną sprawność w zależności od zastosowania technologii. Tańszy telewizor bez podświetlenia Mini-Led, np. TCL P745 przegrałby w ogólnym rozrachnuku z naszym projektorem JVC. Za to modele z matrycą OLED'ową lub high-end'owe Mini-led'y, dosłownie zmiażdżyłyby ten, jak i każdy inny projektor.
Są oczywiście projektory takie jak Christie Dolby Cinema o wartości kilku milionów złotych, lecz pewnie nie planujemy takiego budżetu na zbudowanie naszego kina domowego.
Biorąc pod uwagę tańsze projektory DLP, typu Optoma, albo przenośne takie jak Samsung The Freestyle bądź rozwiązania od Xiaomi, to mają one kontrast 10-krotnie niższy od naszego JVC RS540, więc odpadłyby na samym starcie w tej konfrontacji.
Porównanie kontrastu przy świetle
Oglądanie treści na projektorze w oświetlonym pomieszczeniu daje nam fatalny kontrast. Zobaczcie poniżej, jak źródło światła padające na ekran obniża jakość.
Jak widzicie po naszym teście, z coraz większym rozświetleniem pomieszczenia obraz traci mocno na jakości. Wniosek z tego jest taki, że aby mówić o jakiejkolwiek jakości projekcji, pomieszczenie musi być w pełni odizolowane od światła. W tym celu nasi klienci wydzielają dedykowane pokoje, bądź montują szczelne rolety okienne, które należy zamykać przed seansem. Jest to jedyne trwałe rozwiązanie.
Producenci ekranów chcą pomóc nam w tej kwestii i tworzą specjalne ekrany ALR (Ambient Light Rejecting), co dosłownie oznacza odrzucanie światła otoczenia. Jednym z najskuteczniejszych jest ten dołączany do wspomnianego już wcześniej projektora Hisense Laser TV. Jest to związane z pewnymi konsekwencjami. Struktura obrazu mieni się, a środek jest wyraźnie jaśniejszy niż brzegi. Nawet przy tak ulepszonym ekranie, problem spadku jakości obrazu przy rozświetleniu pomieszczeniu nie jest zlikwidowany, a jedynie pomniejszony.
Odwzorowanie kolorów
W kwestii odwzorowywania kolorów JVCRS540 jak i Hisense U7KQ wypadają podobnie bardzo przyzwoicie. Dostarczają szeroką paletę barw, co pozwala na uzyskanie naturalnego obrazu przy włączeniu trybu Filmmaker lub najlepiej po wykonaniu profesjonalnej kalibracji, gdzie uzyskamy obraz bez przekłamań kolorystycznych.
W przypadku tańszych projektorów i telewizorów, często nie są one w stanie oddać tak szerokiej palety barw, by wyświetlić mocne, żywe kolory.
Temat barw jest istotną składową w jakości obrazu i mocno uzależniony od konfiguracji i kalibracji sprzętu. Po dokonaniu odpowiednich ustawień może przestać wyświetlać przejaskrawione, "cukierkowe" kolory, a nawet zacznie przypominać obraz namalowany na płótnie. Taki zamysł miał Samsung tworzą linię The Frame, gdzie po wykonaniu kalibracji nasz telewizor może pełnić rolę dzieła sztuki ;)
Ostrość i rozdzielczość
W tej konkurencji łatwą wygraną zgarnia telewizor. W jego przypadku ostrość jest zawsze widoczna, a z projektorami jest nieco gorzej. Gdy zakupimy model z natywnym przetwornikiem 4K (ok. 20000 zł), to nadal czynnikiem ograniczającym jest ostrość obiektywu. Zwiększając budżet znajdziemy urządzenie z obrazem ostrym jak brzytwa, np. JVC RS4100, ale jedynie może ono, co najwyżej dorównać telewizorowi w tej kategorii.
Poniżej widzicie na pierwszym zdjęciu planszę wyświetloną na telewizorze, na drugim obraz z JVC RS540. Widoczna jest przewaga Hisense'a, ale musimy nadmienić, że nasz JVC nie jest natywnym projektorem.
Gry, sport, kąty widzenia
Podczas korzystania z konsoli, nie ma wyraźnej przewagi między urządzeniami. Możemy jedynie zwrócić uwagę, że input lag na projektorach jest często dwukrotnie większy - 10 ms vs 20 ms przy sygnale 4K 120Hz. Jednak przy codziennym użytkowaniu, nie powinniśmy odczuwać różnic w tych wartościach.
Oglądając treści sportowe, nie ma przepaści pomiędzy urządzeniami, bo większość z nich pracuje na 120Hz i są one wyposażone w upłynniacze obrazu, więc smużenie nie powinno nam dokuczać.
Sytuacja się zmienia na plus dla projektorów, gdy mówimy o kątach widzenia. Pomimo używania ekranu z błyszczącej tkaniny, czy po prostu słabej jakości, kąty i tak będą lepiej widoczne niż w telewizorach LCD. Konkurencją dla projektorów mogą być telewizory OLED'owe, ale póki co, nie występują w tak dużych rozmiarach.
Podsumowanie porównań
Zbierając wszystkie za i przeciw można śmiało powiedzieć, że telewizor wygrał prawie pod każdym względem z projektorem. Zatem skąd tylu nabywców tych urządzeń i dlaczego my, można powiedzieć "krytycy" użytkujemy taki sprzęt? Odpowiedź jest całkiem prosta i pewnie też ją znacie. Chodzi po prostu o rozmiar.
Jeśli szukamy ekranu 130", albo nawet 150", to świat projektorów nas do siebie zaprasza.
W przypadku, gdy dysponujemy sporym zasobem gotówki, mamy do wyboru np. TCL X955 o przekątnej 115 cali, ale na tym możliwości się kończą.
Rozwój technologii pozwala sądzić, że niedługo modele o większej liczbie cali pojawią się na rynku, ale projektory zawsze będą chciały być o te parę centymetrów większe. Kiedyś ten wyścig będzie musiał się skończyć, ale czy to oznacza koniec dla tych urządzeń? Niekoniecznie, ponieważ mają one zalety, przez które będą zjednywać sobie nowych użytkowników.
Po pierwsze w łatwy sposób można je przetransportować, wyświetlać obraz w plenerze, a po projekcji schować do plecaka, jak Samsung The Freestyle.
Po drugie projektor możemy zamontować, by nie szpecił naszego salonu, a jego zwijany ekran ukryć w suficie. Telewizor, szczególnie o rozmiarze 100 cali jest po prostu czarną plamą na ścianie, co nie jest estetycznym rozwiązaniem.
Po trzecie, projektor kojarzy nam się z zapachem świeżo prażonego popcornu, przygotowań i wyczekiwania na seans. Ma to swój "magiczny" klimat, który zawsze będzie nieodłącznym elementem tego rozwiązania.
Co wybrać?
Zdecydowanie względy czysto techniczne wskazują, że jeśli mamy dylemat przy wyborze 100 calowego telewizora, a projektora, to polecamy to pierwsze. Może sama kwestia rytualności przy oglądaniu będzie mniejsza, ale nasze seanse będą mogły trwać od świtu do nocy, niezależnie od jasności w pomieszczeniu.
